Czym się różni lewica od prawicy? Znane określenia stosowane do ruchów społecznych i partii politycznych mają początek w rewolucji francuskiej.
Pojęcia lewicy i prawicy, które stosujemy do określenia ruchów społecznych i partii politycznych to dawne francuskie “lewe” i “prawe skrzydło”. Tak określano dwa główne ugrupowania Zgromadzenia Narodowego 1789 roku, ponieważ arystokraci zasiadali po prawej stronie przewodniczącego, a przedstawiciele tzw. Stanu Trzeciego – po lewej.
Image by FreepikTrzeci Stan w społeczeństwie francuskim
Zanim doszło do rewolucji, społeczeństwo miało swoją reprezentację przed królem w postaci Stanów Generalnych. Szlachty, duchowieństwa i reszty społeczeństwa – mieszczan i chłopów. To właśnie Trzeci Stan, stanowiący 99 proc. ówczesnego Królestwa Francuskiego. Stany Generalne, czyli powstały w 1302 roku organ doradczy króla w czasie sporu Filipem Pięknym i papieżem Bonifacym VIII. Nie był zwoływany od 1614 roku, ponieważ mogłoby to naruszyć swobodę króla w nakładaniu podatków i prowadzeniu wojen. Dlatego późniejszy okres określamy mianem absolutyzmu.
Francuskie Zgromadzenie Narodowe 1789 roku
5 maja 1789 roku Ludwik XVI prosi o radę reprezentację społeczną dopiero w obliczu katastrofalnej sytuacji państwa, ponieważ Francja stanęła po stronie Stanów Zjednoczonych Ameryki w walce o niepodległość z Wielką Brytanią, co zrujnowało krajowe finanse. To był błąd polityczny władcy. Stany zamieniły się w Zgromadzenie Narodowe, potem w Konstytuantę, co przyczyniło się do wybuchu rewolucji francuskiej. W konsekwencji do proklamowania republiki w 1792 roku. Symboliczne zburzenie paryskiego więzienia Bastylii 4 lipca 1789 roku to po dziś dzień Święto Narodowe.
Czym się różni lewica od prawicy? Współczesne znaczenie
To “lewe skrzydło” doprowadziło do rewolucji, stąd tradycyjne już nazywanie ugrupowań postępowo-rewolucyjnych “lewicą”. “Prawica” odnosi się do partii zachowawczych, reakcyjnych, przeciwnych postępowi społecznemu. Współcześnie partiami prawicowymi określamy te, które są bardziej związane z dotychczasowym porządkiem, także kulturowym i moralnym, zwłaszcza tradycją narodową. Lewica jest synonimem zmiany społecznej, ponieważ uwzględnia racje grup dyskryminowanych. Początkowo głównie pod względem statusu społecznego, a obecnie także pochodzenia etnicznego czy orientacji seksualnej.