11 kwietnia obchodzimy Dzień Radia. Kocham to medium, bo jest takie nadwrażliwe. Najbardziej edukacyjne ze wszystkich dotąd znanych ludzkości.
Image by freepikPierwsze polskie dźwięki w eterze
Dlatego to doskonała okazja, by docenić rolę tego medium, które od blisko stu lat towarzyszy nam na co dzień. Ponieważ ciągle informuje, bawi i edukuje. 11 kwietnia nie jest przypadkową datą dla polskiego Dnia Radia. Ponieważ tego dnia w 1923 roku Stowarzyszenie Radiotechników Polskich dokonało kluczowego kroku dla rozwoju polskiej radiofonii – przyjęło dokument zawierający opinie na temat wytycznych do ustawy radiotelegraficznej. Był to ważny moment, który utorował drogę do powstania i rozwoju radia w Polsce. Ustawa z dnia 3 czerwca 1924 r. o poczcie, telegrafie i telefonie jest dostępna w serwisie ISAP.
Pierwsze dźwięki rozbrzmiały na polskich falach radiowych 18 kwietnia 1926 roku. Od tamtej pory radio przeszło długą drogę, ewoluując od prostego nadajnika do multimedialnego giganta. Dlatego dziś możemy wybierać spośród tysięcy stacji o różnorodnej tematyce, słuchać muzyki, wiadomości, audycji publicystycznych, a nawet podcastów.
Janina Sztompkówna, która 18 kwietnia 1926 roku zasiadła przed radiowym mikrofonem i wypowiedziała o godz. 17:00 słowa: Halo, halo, Polskie Radio Warszawa, fala 480. Od tamtej pory radio zaczęło regularną emisję.
Wyjątkowe cechy radia
Audialne, oparte tylko na zmyśle słuchu, budzące wyobraźnię. Dlatego radio to nie tylko źródło informacji i rozrywki. To także medium, które łączy ludzi, tworzy społeczności i buduje więzi. W czasach kryzysu i niepewności radio staje się głosem nadziei i solidarności, dając nam poczucie wspólnoty.
Czy wiesz, że…?
- W Polsce działa ponad 300 stacji radiowych.
- Najpopularniejszymi stacjami radiowymi w Polsce są RMF FM i Radio ZET.
- Pierwszym polskim radioodbiornikiem był Detefon skonstruowany w 1929 roku.
- Światowy Dzień Radia obchodzony jest 13 lutego.
Jak świętować Dzień Radia?
W ten dzień warto wspomnieć nie tylko o historii tego medium, ale także o jego twórcach – dziennikarzach, realizatorach dźwięku, prezenterach i wszystkich innych, którzy na co dzień pracują, by dostarczać nam rzetelnych informacji i ciekawych audycji. Poznałem wiele takich osób w moim życiu, może dlatego, że również mam za sobą przygodę radiową.
Ponieważ radio to medium wyjątkowe, które wciąż ma wiele do zaoferowania. Dlatego niech Dzień Radia będzie dla nas okazją do odkrywania jego bogactwa – na pohybel social mediom – i docenienia jego znaczenia w naszym życiu. Piszę tak, ponieważ wychowałem się na słuchowiskach radiowych. Więc zapraszam do lektury tekstów radiowych na Media Studies PL oraz do rozwiązania quizu.
Quiz o radiu w Polsce
#1. Kto był pierwszym prezesem Polskiego Radia?
Zygmunt Jaxa-Chamiec h. Gryf (1882-1948). Polski przedsiębiorca, organizator krajowej radiofonii, pierwszy dyrektor Polskiego Radia.</
#2. Które ze zdań możemy uznać za pierwsze hasło Polskiego Radia?
Halo, halo, tu mówi Warszawa. To hasło jest przede wszystkim kojarzone z prezydentem miasta Stefanem Starzyńskim (1893-1939) i jego radiowymi przemowami w początkach II wojny światowej. To również tytuł spektaklu z 2020 roku o tym samym tytule, wspominającym tamte czasy. Jak również wiersza nieznanego autora, ale z czasów Powstania Warszawskiego (1944).
#3. Którego roku rozpoczęto regularne audycje radiowe w Polsce?
W 1926 roku dokładnie 18 kwietnia o godz. 17:00. Janina Sztompkówna (1903-1939) zasiadła przed radiowym mikrofonem i wypowiedziała słowa: Halo, halo, Polskie Radio Warszawa, fala 480. Od tamtej pory radio zaczęło regularną emisję.
#4. Teatr Polskiego Radia - jedno z naszych wybitnych osiągnięć medialnych na świecie. Kiedy powstał?
29 listopada 1925 roku słuchaliśmy pierwszego w historii Teatru Polskiego Radia. Warszawianka Stanisława Wyspiańskiego (1869-1907). Program na żywo, nawet zanim powstały regularne audycje radiowe. Pamiętajmy o tej tradycji na naszych kierunkach dziennikarstwo i komunikacja społeczna, zwłaszcza kiedy uczymy radia. Reżyserem adaptacji Mikołaj Alojzy Kaszyn (1895-1977), ówczesny dyrektor programowy. Poniżej Autoportret Stanisława Wyspiańskiego (1902).
#5. Jak nazywała się pierwsza stacja radiowa w Polsce?
Polskie Radio to pierwsze oficjalna nazwa rozgłośni w Polsce. Radio komercyjne w naszym kraju pojawia się tak naprawdę po 1989 roku. 15 stycznia 1990 roku rozpoczęła nadawanie pierwsza polska prywatna stacja radiowa Radio Małopolska Fun. To późniejsze RMF.
#6. Ze współczesności polskiej radiofonii. Kim jest ta postać?
To Kamil Baleja (1983-). Obecnie także uczestnik 14. edycji programu Dancing with the Stars. Taniec z gwiazdami w Polsacie. Pozostałe osoby to również znani w Polsce porankowicze, czyli prowadzący najbardziej prime time pasmo w każdej stacji radiowej. Teraz lub kiedyś. Z dumą dodaję, że Tomasz Dunowski to mój Magistrant i wieloletni współtwórca Antyradia.
#7. Jakie jest znaczenie skrótu FM w nazwie stacji radiowej?
Frequency Modulation (FM), nasze dawne UKF, czyli fale ultrakrótkie. Na takich częstotliwościach umożliwiających przekaz stereo rozpoczęło nadawanie Polskie Radio Program 3 1 kwietnia 1962 roku. Czyli radiowa Trójka.
#8. Rozstrzygnijmy ten spór raz na zawsze. Co było pierwsze?
RMF 15 stycznia 1990 roku. Radio ZET – 28 września. Ale ten spór raczej nie ma sensu. Obie stacje to wybitne polskie rozgłośnie formatu adult contemporary. Radio dla dorosłych słuchaczy, czyli raczej 30-50 lat, muzyka z trzech ostatnich dekad. Radia ZET słucham od początku powstania. Jego założycielem był Andrzej Woyciechowski (1946-1995), wybitny polski redaktor, jest prestiżowa nagroda dziennikarska jego imienia.
#9. Który program radiowy jest najdłużej nadawany w Polsce?
Matysiakowie to cykliczne słuchowisko radiowe, serial radiowy, emitowany w soboty o godzinie 13.15 na antenie Programu I Polskiego Radia. Od 1956 roku. Pomysłodawcami słuchowiska byli m.in. polscy pisarze i dziennikarze: Stanisław Stampf’l (1919-1980), Jerzy Janicki (1928-2007) i Władysław Żesławski (1915-1983). Dokładny adres mieszkania Matysiaków to ul. Dobra 21 m. 6, 00-384 Warszawa. Nie istnieje on jednak w rzeczywistości.
#10. Z czego jest znany Marek Niedźwiecki?
Dla pokolenia słuchaczy Trójki 40 to postać legendarna. Marek Niedźwiecki (1954-) to twórca Listy Przebojów Programu Trzeciego, dziennikarz muzyczny tej stacji w latach 1982–2007 i 2010–2020. Obecnie pracuje w internetowym Radiu 357. Pożegnał się ze stacją – delikatnie mówiąc – po manipulacjach politycznych związanych z jego audycją.
Wyniki
Bardzo dobrze, masz imponującą wiedzę o radiu w Polsce.
Niestety, Twoja wiedza o radiu w Polsce nie jest jeszcze imponująca.
