Ile jest dni w ciągu roku?

Ile jest dni w ciągu roku? Nauka: zależy, o jakim roku mówimy, kalendarzowym, juliańskim, księżycowym czy gwiazdowym.

To z pozoru błahe pytanie, bo zwykle powiemy 365 dni, a w roku przestępnym 366. Dzień to kluczowe pojęcie dziennikarstwa, stąd przecież nazwa naszej branży. W ramach zajęć z popularyzacji nauki poszukujemy soft newsów i rozwinięcia rozmaitych kwestii. Dlatego czas zmierzyć się z 2024 rokiem. Nie ma jednej odpowiedzi na to pytanie. Zależy, o jak rozumiany rok chodzi.

Rok księżycowy

Liczy 354 dni, zatem rok ten jest krótszy od roku słonecznego i trwa dokładnie 354,367 średnich dób słonecznych. W innym wyliczeniu to okres złożony z 12 miesięcy księżycowych. Taki miesiąc inaczej zwany synodycznym lub lunacją to średni czas pomiędzy kolejnymi nowiami Księżyca. Dlatego przyjmuje się, że trwa 29 dni 12 godzin 44 minuty i 3 sekundy, ok. 29,531 średniej doby słonecznej.

Kalendarzowy

365 dni. Tak jesteśmy przyzwyczajeni w kulturze. Wspólna nazwa różnych jednostek miar, zwykle czasu. Co do zasady jest to odstęp między dwoma jednakowymi położeniami planety w jej ruchu po orbicie wokół macierzystej gwiazdy, dlatego ta właśnie rachuba jest podstawą kalendarzy, które dzielą czas zależnie od zjawisk atmosferycznych: cyklu zmian pór roku i zmian faz Księżyca. Słowo kalendarz pochodzi od łac. calendae, tj. pierwszy dzień miesiąca.

Przestępny

366 dni. Starano się dopasować rok kalendarzowy do roku zwrotnikowego, dlatego zwiększono liczbę wybranych lat w stosunku do nieprzestępnych (365 dni). Występuje wyłącznie w kalendarzach o rachubie opartej na obiegu Ziemi dookoła Słońca lub o rachubie kombinowanej (Księżyc i Słońce). Przykłady lat przestępnych: 2016, 2020, 2024, 2028 czy 2032.

Rok juliański

Średni czas trwania roku juliańskiego to 365,25 dnia. Kalendarz juliański obowiązywał w Polsce do 1582 roku. To kalendarz słoneczny opracowany na polecenie Juliusza Cezara (100-44 p.n.e.) – przez greckiego astronoma Sosygenesa z Aleksandrii (I w. p.n.e.). W konsekwencji wprowadzony w 45 roku p.n.e. jako obowiązujący w państwie rzymskim.

Rok słoneczny

365 dni 5 godzin 48 minut 46 sekund. Zwany też zwrotnikowym, krótszy od gwiazdowego. To czas pomiędzy dwoma kolejnymi przejściami Słońca przez punkt równonocy wiosennej tzw. punkt Barana.

Gwiazdowy

365 dni 6 godz. 9 min. 10 sekund. Rok syderyczny (łac. sidus gwiazda), ponieważ to czas pomiędzy dwoma kolejnymi przejściami Słońca na tle tych samych gwiazd.

Anomalistyczny

365 dni 6 godz. 13 min. Czas potrzebny do odbycia przez Ziemię drogi od jednego do drugiego peryhelium. To punkt na orbicie ciała niebieskiego obiegającego Słońce, który znajduje się w miejscu największego zbliżenia. W rezultacie przeciwieństwem peryhelium jest aphelium.

Rok gregoriański

365 dni, 5 godz. 49 min. 12 sek. Bardziej precyzyjny w rachubie od juliańskiego kalendarz słoneczny. Został wprowadzony w 1582 roku przez papieża Grzegorza XIII (1502-1585) bullą Inter gravissimas. W wyniku reformy ominięto 10 dat dziennych, od 5 października 1582 do 14 października 1582, co miało na celu skorygowanie powstałego opóźnienia w kalendarzu juliańskim. Kalendarze jak widać to też pewne narzędzia władzy politycznej, symbole panowania nad czasem i ludźmi, nad historią.